Nilgün KAYA
İnsanlık tarihinin hemen her safhasında önemli bir yeri olan haritaların dünyadaki en eski örnekleri, Rus Dili öğretmeni ve kültüroloğ Dr. Hyesung Lee tarafından kumaş parçaları ve çeşitli objelerle yeniden yapılıyor. Lee’nin elinde zeytin çuvalı bir Babil haritasına, dal parçaları ise eski bir Seul haritasına dönüşmüş.
İpek Yolunu 18 ayda develerle geçerek bir ilke imza atan, ülkemizin sayılı Fotoğraf Sanatçıları arasından yer alan Arif Aşçı’nın eşi Güney Koreli Hyesung Lee, eski haritaları yeniden tasarlıyor. 7 yıldır Ayvalık’ta yaşayan Lee, Kore üslubunda perde yaparak başladığı çalışmalarını haritalarla farklı bir boyuta taşımış.
Kore Üniversitesi ve Volvolgrad’ta (eski Stalingrad) kültür sosyolojisi dersleri veren Lee, kumaş ve farklı materyallerle yaptığı haritalara ait sergisi, 6 Aralık’ta Ankara’da bulunan Kore Kültür Merkezi’nde açılacak.
ZEYTİN ÇUVALINDAN TOPRAK, KOLİ BANDINDAN GÖL, FERMUARDAN SIRADAĞLAR
Haritalarının ana malzemesi olarak, renklendirdiği kumaş çeşitlerini kullanan Lee, ip, boncuk, tel fermuar, kağıt, düğme, metalik kumaş ve zeytin çuvalı gibi materyallere de yer veriyor. Çuval iplerini tellere sararak nehirler, parlak koli bantlarından göller, fermuarları kullanarak sıradağlar oluşturan Lee, hayal gücü, tasarım yeteneği ve el becerisini birleştirdiği haritaları için aylarca uğraşıyor.
GÖK HARİTALARI, KAÇGARLI MAHMUT’UN DÜNYA, İDRİSİ’NİN BALKH HARİTASI
12. yy ait Çin ve 14.yy ait Kore gök haritaları ile başladığı harita serisinde, haritaları üç asır boyunca Avrupa’da büyük bir boşluğu dolduran, 12. yy coğrafya ve harita üstatlarından Ebû Abdullah Muhammed Bin İdrîsî, Afganistan’ın kuzeyinde yer alan eski bir yerleşim yeri olan Balkh haritası, 10 yy ait Al İstakhri, dil bilimci ve haritacı İbni Al Wardi, Kaşgârlı Mahmud’un Divan-ü Lugat’t-Türk adlı eserine ilave ettiği ilk Türk Dünya Haritası, Abbasi Halifesi El-Memun’un emriyle birçok astronom ve coğrafyacı tarafından yapılan ve kaybolduğu düşünülen, coğrafya tarihinin meşhur dünya haritası, Pietro Vesconte’nin Ortaçağ’daki, en eski imzalı ve tarihli deniz grafiği olan 1311 Portolan haritası, Hereford’un 1300’lü yıllara ait İngiltere, Beatus, Kore’nin Seul Kenti ile M.Ö. 2200’lere ait Kerkük yakınındaki Yorgan Tepe’de bulunan Babil Haritası yer alıyor.
HARİTALARI İÇİN 1 SENE BOYUNCA GÜNDE 10 SAAT ÇALIŞMIŞ
Herhangi bir mekânın ve mekân üzerindeki seçilmiş olan bilgilerin semboller aracılığı ile bir düzlem üzerine aktarılması olan haritaların bir felsefesi olduğuna dikkat çeken Lee, “Hayal ve gerçek bir arada verilmiş. Kurgu değil hikâyeler var. Haritalara bakınca o dönem yaşamış insanları ve hikâyelerini görüyorum. Bizim için bu haritalar sadece yer ama onlar için tarihi de var. Zaman ve uzay aynı yerde. Şimdiki haritalarda biz ne görüyorsak onu koyuyoruz ama eski haritalara göre yetersiz ve fakir olduklarını düşünüyorum” dedi. Orjinaline uygun olarak yuvarlak şekilde, farklı ebatlarda haritalara ağırlık veren Lee, “Tarihi Ayvalık evini aldım. Tamiratı çok uzadı ve sıkıldım. O sıra çok kitap okuyordum ve ev için bir şeyler yapmayı düşündüm. Evimizin 27 penceresi var ve çok güneş alıyor. Kore tarzı perde yapmaya başladım. İlk sergimde kumaş üzerine çeşitli çalışmalarım yer aldı. Sonra Kore ve Çin gök haritalarını gördüm, ilgimi çekti. İnternette harita yazıp çıkanlar arasından fikir verenleri seçtim. Eski Müslüman haritaları ile çalışmaya başladım. Piri Reis haritalarını gördüm. Çok heyecan verici. Enteresan. Harita yaratıcılık imkanı veriyor. Harita bana söylüyor hangi malzemeyi kullanacağımı.” dedi.
Şu ana kadar farklı ebatlarda 31 harita tasarlayan Lee, Türkiye haritası ile Piri Reis’in Ayvalık ve İstanbul haritaları üzerinde çalışıyor.
