Nilgün KAYA
Deprem korkusunun yoğunlaştığı son günlerde Ayvalık için olası deprem senaryosu ne? İlçe için hazırlanan Afet Eylem Planında ne gibi önlemler alındı, aktif fay zonları üzerinde bulunan Ayvalık’ı deprem sonrası neler bekliyor? İlçe için Afet Eylem Planının hazır olduğunu kaydeden Kaymakam Namık Kemal Nazlı, “Temennimiz deprem olmaması ama olunca en az zararla atlatmak için kitabi hazırlıklarımızı gözden geçiriyoruz” dedi.
1944 yılında 7 şiddetinde yaşadığı depremi, Türkiye’de 1902 yılından bu yana yaşanan büyük depremler arasında sayılan Ayvalık, Çanakkale- Ayvacık ve Ege Denizi’nde yaşanan depremlerin sarsıntılarını büyük ölçüde hissetti. 6 Şubat’tan bu yana sayısı 1700’ü aşan depremler sonrası Midilli ve güneyinde aşırı gerilme olduğu ve İzmir’de 7 büyüklüğünde deprem olabileceği açıklamaları, Ayvalık’ın olası bir depremden nasıl etkileneceği ve afete hazırlıklı olup olmadığı sorusunu gündeme getirdi. Ayvalık için hazırlanan Afet Eylem Planına ulaşan Gazete Ayvalık, olası deprem senaryosundaki veriler ışığında temkinli olunması gerektiğini ortaya koydu.
AFET SIRASI VE SONRASINDA YAPILMASI GEREKENLER BELİRLİ AFET ÖNCESİ YAPILACAKLAR DA GÜNDEME GELMELİ
Sadece deprem değil, su baskını, toprak kayması, büyük yangınlar, nükleer ve kimyasal sızıntı, salgın hastalıklar durumunda da uygulamaya konulacak Acil Eylem Planı, Kaymakam sorumluluğunda, tüm kamu kurumlarının, askeri birlik, belediye, Kızılay, gönüllü yardım kuruluşlarının afet sırası ve sonrasında yapması gerekenleri maddeler halinde belirlerken işbirliği ve koordinasyonun nasıl sağlanacağını da temellendiriyor. Afete maruz kalanların kurtarılması ve halkın yaşam şartlarının düzeltilmesi ve tekrar eski düzeyine getirilmesini sağlayacak tedbirleri önceden almak ve afet sırasında süratle reaksiyon göstererek uygulamaya koyma amacıyla hazırlanan Ayvalık Afet Eylem Planı için titiz çalışmalar yürütülürken plandaki deprem senaryosu ile Ayvalık’taki deprem tehdidi ortaya konuluyor.
AYVALIK’TA 7 ŞİDDETİNDE BİR DEPREM OLURSA…
Eylem planında ilk olarak ‘İlçemiz I.Derece deprem kuşağında yer almaktadır. Karlıova Ege Denizi arasında yer alan ve 1200 km. uzunluğunda bulunan Kuzey Anadolu Fay hattı 2 kola ayrılmaktadır. Marmara bölgesinde bu fay birkaç kola ayrılarak Ege Denizine ulaşmaktadır. İlçemizde 06.l0.1944 yılında Ayvalık-Edremit arasında Episantr Koordinatlar 39,48-26,56-Derinlik 40 Ms., 7.0 büyüklüğünde Yıkık-Ağır hasarlı bina 1158 , Can kaybı 27 olan bir deprem yaşanmıştır. Aktif fay zonları üzerinde bulunan Ayvalık İlçesinin Jeolojik yapıları ise; Ayvalık, Merkez Alibey adası, Küçükköy, Sarımsaklı beldelerinin bulunduğu alanlar andezit, tüf, silisleşmiş tüf ve bazalttan oluşan Yuntdağı volkanitlerinden oluşmaktadır. Ayvalık, Murateli Köyünün bulunduğu yerler tüflerden, Mutlu, Türközü köylerinin bulunduğu alanlarda kireçtaşı ve marnlardan, Hacıveliler, Çamoba Köylerinin bulunduğu alanlar ise, metakumtaşı, metaçamurtaşı ve metavolkanitlerden oluşmaktadır’ deniliyor.
Hazırlanan senaryoya göre ise İlçemizde olabilecek 7.0 şiddetinde bir depremde; Ağır Hasarlı Konut sayısının %20 (2.455), Orta Hasarlı Konut sayısının %40 (4.911), Hafif Hasarlı Konut sayısının ise %25 (3.069) olacağı tahmin ediliyor. Yine ilçedeki ölü sayısı en az (%3) 1.768, En çok (%10) 5.894, Yaralı Sayısı (%15) 8.841 tahmini olarak hesaplanıyor. Açıkta kalan insan sayısı ise nüfusa göre en az (%30) 17.682, En çok (%40) 23.576 olacağı belirtiliyor.
EN BÜYÜK HASAR ALTINOVA VE SARIMSAKLI’DA BEKLENİYOR
Senaryoda, ‘Ayvalık İlçesi ile Ali Bey Adası köprüsünün yıkılması halinde ulaşım ancak deniz yolu ya da hava yolu İle sağlanabilir. Sarımsaklı ve Altınova Mahallelerinde zeminin sıvılaşma oranı yüksek olduğundan hasarların bu bölgede daha yoğun olacağı, yaz mevsiminde olası bir depremde; nüfusun 2 katına çıkacağı da göz önüne alınmalıdır. Depremin kış aylarında olması halinde, yangın ihtimalinin %60 oranında olacağı Ayvalık merkezindeki sokakların dar olması sebebiyle buralara müdahale güçlükle yapılacaktır’ deniliyor.
TSUNAMİ OLABİLİR
Senaryoda tsunami tehlikesine de dikkat çekiliyor; ‘ İlçe sahiline yakın tüm binaların dolgu üzerine yapılmış olanların denizin yükselmesi (Tsunami) halinde çok zarar göreceği tahmin edilmektedir’ deniliyor.
Senaryonun ardından olası bir deprem sonrası yapılacak tüm çalışmaların detaylı olarak planlandığı bölümler geliyor. Planın hedefi, afet öncesi mevcut kurum ve kuruluşlar arasındaki gerekli işbirliği ve koordinasyonu sağlamak ve afet sırasında süratle reaksiyon göstererek; haberleşmenin, ulaştırma ve trafiğin sağlanması, kurtarma, acil tıbbi yardım, hasta ve yaralıların tahliye ve tedavisi, yangın söndürme, emniyet ve asayişin sağlanması,yedirme, giydirme, ısıtma ve aydınlatma, geçici barındırmayı sağlama, ölülerin defni, enkaz kaldırma ve temizleme, elektrik, su ve kanalizasyon onarımı ve hizmete sokulması, dış ve iç yardımların koordinasyonu ve işbirliğinin sağlanması, karantina tedbirlerinin alınması, iyileştirme tedbirlerini belirleyip uygulamaya sokarak düzenin yeniden tesisini temin etmek.
DEPREM SABAHA KARŞI 03.00’TE OLURSA
Ayvalık İlçesinde 7.0 büyüklüğünde bir deprem meydana gelebileceği ile başlayan faraziyeler başlıklı bölümde, 19 madde bulunuyor. Afetin kış şartlarında sabaha karşı 03.00’te meydana gelebileceği ile başlayan bölümde, kış olması, yanıcı, parlayıcı ve patlayıcı malzemeler ile çalışan, depolayan iş yerlerinin çok olması, sobaların yanması ve patlamaların meydana gelebileceği belirtilerek, toplam yangın sayısının %60 civarında olacağı, Şehirde toplam 2455 binanın yıkık ve ağır hasarlı, 4911 binanın, orta hasarlı, 3069 hafif veya hasarsız olacağı, yıkılan binalar nedeniyle meskun mahallerdeki cadde ve sokaklar kapanarak kurtarma çalışmalarının zorlaşabileceği, sanayi bölgesinde yangın patlama gaz kaçağı meydana gelebileceği belirtiliyor. Ayrıca Madra barajının yıkılması sonucu Altınova Beldesinin sel baskınına maruz kalabileceği, elektrik tesislerinin büyük çapta zarar göreceği, ana isale hatlarında 6 adet, şebeke isale hatlarında 6 adet kırık meydana gelebileceği bu nedenle uzun süre suların kesilebileceği ve halkın kullanabileceği temiz suyun temininin önemli bir ihtiyaç haline gelebileceği vurgulanıyor. Kanalizasyon hatlarında 4 adet kırık meydana gelebileceği ve uzun süre hizmetin aksayabileceği, afet sırasında mevcut nüfusun tahminen % 3 ‘nün hayatını kaybedeceği, % .15 ‘nin yaralanabileceği ve % 30’ nun da açıkta kalabileceği tahmin ediliyor. Bu nedenle; İlk yardım hizmetleri ihtiyacının, sağlık tesis ve soğuk hava deposu, mezarlık ve defin işlem ihtiyacının artabileceği, yedirme, giydirme, ısıtma, aydınlatma ve barındırma ihtiyaçlarının artabileceği, afet bölgesinde kısa sürede bulaşıcı hastalıkların baş gösterebileceği ve mevsime bağlı olarak süratle yayılabileceği, telsiz ve telefon haberleşmesinin büyük ölçüde aksayabileceği, yıkıntılar, şehir dışına göç, diğer illerden şehre girme istekleri, karayolu şebekesinin kullanılamaz hale gelebileceği,limanlar, iskeleler, pistin hasara uğraya bileceği, ilk yardım ve kurtarma hizmetlerinde görevlendirilen personelin veya askeri birliklerin de afete maruz kalabileceği, ilçede yağmacılık teşebbüslerinin yoğun olabileceği ve bu nedenle can ve mal güvenliliğin önem kazanabileceği, bölücü, yıkıcı ve irticai unsurlar ile bazı misyoner unsurların, istismara müsait ortamdan faydalanarak bölge halkını kendi amaçları doğrultusunda devlet kurumlarına karşı kışkırtabileceği, yardım maksadıyla gelen dış yardım ekiplerinin istihbarat toplama ve propaganda faaliyetleri içerisinde olabileceği farz ediliyor. Bölgeye gelen gönüllü yardım ekipleri ve medya kuruluşlarının karışıklığa ve düzensizliğe yol açabileceği bu nedenle kurtarma ve yardım çalışmalarının aksayabileceği öngörülüyor.
7 BÖLGEYE 7 BİN 200 ÇADIR KURULACAK
8 bölümden oluşan Plana göre, çadır kurulacak alanlar, 7 bölgeye ayrılmış. Toplamda 7 bin 200 adet çadır kurulacak alanlardan ilki Küçükköy ve buraya 2 bin adet çadır kurulması planlanıyor. İkinci bölge bin 500 çadırla Altınova Mahallesi, üçüncü bölge Ali Bey Adası’nda Mithat Paşa Mahallesi ve Namık Kemal Mahallesi bu noktalara 200 çadır kurulması düşünülürken, Ali Çetinkaya’da Cezaevi civarına ve Sahil kent Mahallesine 500 adet, Sakarya, Fethiye, 150 Evler ve Yeni Mahalleden oluşan beşinci bölgeye 2 bin adet, Vehbibey, Zekibey, Hamdi bey, Fevzipaşa, İsmetpaşa Mahallelerinden oluşan 6. bölgeye bin adet, Sefa –Çamlık, Kemalpaşa, Kazımpaşa, Hayrettinpaşa Mahallesini içine alan 7. ve son bölgeye yine bin adet çadır kurulması planlanıyor. 7 adet olarak belirlenen seyyar hastaneler ise Küçükköy, Kahramanlar ve İlk kurşun için Belediye Binası yanı boş alan ve Mecit Ataklı İlköğretim Okulu binası, Altınova için Atatürk Kültür Merkezi bina bahçesi ve Çarşamba Pazar yeri, Mithatpaşa mahallesi için Ali Bey Adası Stadyum, Ali Çetinkaya Mahallesi için Meslek Yüksek Okulu Adliye Bölgesi, Sefa Çamlık Mahallesi için Devlet Hastanesi bahçesinde kurulacak. Planda 6 adet helikopter iniş ve kalkış alanları da belirlendi. Bu alanlar, Küçükköy için Küçükköy seçkin villaları karşısı vilayetler hizmet birliği kampı, Altınova için Toprak Futbol sahası sağlık ocağı yanı, Sakarya mahallesi için Garnizon Komutanlığı Rehabilitasyon merkezi, Sefa Çamlık için sancak villaları helikopter pisti, Hayrettin paşa Mahallesi için Setur marina kullanılacak.
7 BÖLGEYE SEYYAR MUTFAK KURULACAK
Deprem sonrası 7 bölgeye seyyar mutfak kurulması planlanıyor. Bölgeler şöyle, Küçükköy’de Nemci Komili İ.Ö.O bahçesi, Altınova merkezde 14 Eylül İ.Ö.O, Mithat Paşa Mahallesi Nuri Zarplı İ.Ö.O, Ali Çetinkaya Mahallesinde Atatürk İ.Ö.O bahçesi, Sakarya Mahallesinde Cumhuriyet İ.Ö.O bahçesi, İsmet Paşa Mahallesinde Laka boş mevki alan, Kazım Karabekir mahallesinde Ayvalık Lisesi bahçesi, Hayrettin Paşa Mahallesinde Sakarya İ.Ö.O bahçesi. Yemek dağıtım için 12 adet merkez listesi hazırlandı. Birinci bölge Küçükköy oldu. Burada Vilayetler Hizmet Birliği Kampında iki adet, Altınova merkez ve Selimiye için Belediye Binasında bir adet, Mithat paşa Mahallesi ve Namık Kemal Mahallesi için çocuk yetiştirme Yurdunda bir adet, Ali Çetinkaya Mahallesinde Atatürk Kültür Merkezi ve Sahilkent Mahallesinde Sahilkent Gazinosunda birer adet, Sakarya Mahallesi Fethiye Mahallesi, 150 Evler ve Yeni Mahalle için Perşembe pazar alanında, Aliçetinkaya İ.Ö.O’da ve 15 Eylül İ.Ö.O’da üç adet, Vehbibey, Zekibey, Hamdibey, Fevzipaşa ve İsmet Paşa Mahalleleri için Perşembe Pazar Alanında bir adet, 7. bölge olarak belirlenen Sefa Çamlık, Kemalpaşa, Hayrettin Paşa ve Kazım Paşa Mahalleleri için Laka Çamlık Gazinosu ve Gazi İ.Ö.O’da iki adet yemek dağıtım merkezi oluşturulacak. İlçede 18 adet insani yardım dağıtım merkezi d belirlendi. 250 kişi kapasiteli Jale han, 150 kişi kapasiteli Yeni İstanbul ve 200 kişi kapasiteli Veysel Kaptan teknelerinin gerektiğinde hastane olarak kullanılması planlanıyor. Senaryoda dikkati çeken bir ayrıntı; ‘Her mahallenin ayrı ayrı zemin etüdü ve jeolojik raporu yoktur’ deniliyor.
