Nilgün KAYA
Ayvalık’ın kent merkezinde yer alan ve 1846 yılında inşa edilen tarihi Aya Triada (Agia Triada) Kilisesi, yıllar süren ihmalin ardından yeniden ayağa kaldırılmak üzere gündeme alındı. Bir dönem tütün deposu olarak kullanılan ve mimari özellikleriyle Batı Anadolu’daki Rum Ortodoks kiliselerinin son temsilcilerinden biri olan yapı, Ayvalık Ayazması Derneği’nin öncülüğünde restore edilmek isteniyor.
20 Kasım 2024’te Ayazma’da düzenlenen lansmanda, 13 Kasım’da Ayvalık Belediyesi ile restorasyon protokolünü imzaladıklarını duyuran Ayvalık Ayazması Derneği Başkanı. Korn Ferry İnternational’ın beyin avcısı Şerif Kaynar, kilisenin restorasyonu için Kültür ve Turizm Bakanlığı ile World Monuments Fund’a başvuruda bulunduklarını açıkladı.
Kaynar: “Tüm İzinler Alındı, Sadece Fon Eksik”
Restorasyon maliyetinin beklenenden yüksek çıktığını belirten Kaynar, “Üç teklif aldık, maliyetin 1 milyon dolar olacağını sanıyorduk. Ancak KDV dahil yaklaşık 2 milyon dolarlık bir bütçeye ihtiyaç var. Kültür Bakanlığı %50’sini karşılarsa, biz de kalan kısmını üstlenmeye hazırız. World Monuments Fund’dan da %30 destek talep ettik” dedi. Ayvalık’tan da projeye destek vermeye hazır kişiler olduğunu belirten Kaynar, “Ayvalıklı insanlardan da ‘Bu ise başlarsanız, biz de varız diyenler oldu. Ayvalık’ı seven insanlar da elimizi taşın altına koyarız’ dediler”
Alternatif Plan: Açık Hava Müzesi
Kaynar, yeterli fon bulunamaması durumunda kilisenin taş kısmının restore edilerek tavanı açık bırakılabileceğini ve yapının bir açık hava müzesine dönüştürülebileceğini ifade etti. Bu modelin Fransa ve İspanya’da örneklerinin bulunduğunu belirten Kaynar, dernek ve belediyenin onay vermesi halinde mevcut kaynaklarla çalışmalara başlanabileceğini söyledi.
“40 Kamyon Çöp Temizlendi, Otopark durduruldu”
Dernek tarafından yürütülen ön hazırlık çalışmaları kapsamında kilise çevresinde temizlik yapıldı, 40 kamyon dolusu çöp kaldırıldığı, yapının çevresinin çevrildiği, demir kapı takılarak tarihi yapının bahçesine otopark yapılmasının önlendiği belirtildi.
Kaynar: “Zenginlerden Dileneceğim”
Restorasyon için 100 kişiden 10 bin dolar destek talep edeceğini açıklayan Kaynar, 50 bin dolarlık katkıyı şahsen sağlayacağını belirtmiş, “Tüm müsaadeler alındı fakat küçük bir sorunumuz var: 1 milyon dolar eksik. O da benim sorunum. Şimdi zenginlerden dilenmeye gidiyorum” sözleriyle dikkat çekmişti.
Aya Triada’nın Tarihi ve Mimari Önemi
Kültürel envanter kayıtlarına göre Aya Triada Kilisesi, 19. yüzyılın ahşap konstrüksiyonlu Rum Ortodoks mimarisinin önemli örneklerinden biri. Neo-klasik üslupta ve yöresel malzemelerle inşa edilen yapı, Ayvalık’taki tek düz tavanlı ahşap kilise olma özelliğini taşıyor. Mübadele sonrası cami ve depo olarak kullanılması nedeniyle özgün mimarisi büyük ölçüde zarar görmüş durumda. Özellikle apsis duvarındaki işli taşlar ve tavan süslemeleri kaçakçılık nedeniyle tahrip edilmiş.
