Nilgün KAYA
Deniz ekosisteminde hem besin zinciri hem de suyun filtre edilmesi açısından önemli yer tutan Pinalar ölüyor. Ayvalık’ta dalış yapan Balık adam Koray Gerçe, Ayvalık Adaları Tabiat Parkı içinde farklı noktalarda yaptığı dalışlarda canlı pina topluluğuna rastlamadıklarını ve bu durumun endişe verici olduğunu ifade etti.
Kıyı alanlarının tahribatı, kirlilik, yasadışı toplama ve balıkçılıktan etkilenen pinalar şimdi de önemli ölçüde Haplosporidium pinnae parazitinin yayılması nedeniyle tehlike altında.2016’da İspanya kıyılarında başlayan kitlesel pina ölümleri, Türkiye kıyılarında da yaşanıyor. Müsilaj nedeniyle Marmara’daki durumu net bilinmeyen pinaların Akdeniz’in yanı sıra Ege’de de öldüğü gözlemleniyor.
“AYVALIK BÖLGESİNDE HIZLI BİR ŞEKİLDE ÖLÜMLER GERÇEKLEŞTİ. PİNA MEZARLIĞINA DÖNMÜŞ VAZİYETTE”
Ayvalık Adaları Tabiat Parkı’nda biyolojik çeşitliliğin korunarak; ekolojik, sosyal ve ekonomik sürdürülebilirliğin sağlanmasını hedefleyen deniz çayırları (Posidonia oceanica) projesinin koordinatörü Uzman Dalış Eğitmeni Koray Gerçe, “Ege Ekoturizm Derneği olarak Ayvalık’ta Tabiat Parkı alanı içinde gerçekleştirdiğimiz deniz çayırları haritalandırılması projesi kapsamında birçok dalış gerçekleştirdik. BM küresel çevre fonu desteğiyle yaptığımız bu çalışmalar neticesinde posedonya çayırları arasında bulunan, halk dilinde dev midye olarak adlandırılan pinaların birçoğunun ölmüş olduğunu gözlemledik. Bu çok üzücü bir durum. Bu sadece Ege ya da Ayvalık’a özgü bir problem değil. Bütün Akdeniz havzasını kapsayan bir problem. Suyu filtre ederek beslenen bu canlı türü ekosistemin devamı için çok önemli bir tür. Uluslararası doğa koruma birliği tehdit altındaki tür olarak adlandırdı ve kırmızı listeye ekledi bu türü. Ayvalık bölgesinde de hızlı bir şekilde ölümler gerçekleşti. Bunu gözlemledik dalışlarımızda. Açıkçası pina mezarlığına dönmüş vaziyette. Biyologların söylediğine göre; küresel ısınmanın etkisiyle parazit nedeniyle canlılar maalesef hızlı bir şekilde hayatlarını kaybediyorlar.” dedi.
“EGE DENİZİNDE CİDDİ ANLAMDA BİR YOK OLUŞTA”
Deniz çayırları projesinin danışmanı Doğu Akdeniz Üniversitesi Biyolojik Bilimler Bölümü öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Burak Ali Çiçek, “Pina nobilis ya da bizim bildiğimiz ismiyle Pinalar Akdeniz’den yok oluyorlar. Akdeniz’in belirli bölgelerinde, İtalya’nın, Portekiz’in belirli bölgelerinde ve kısmen Marmara’da kısıtlı sayıda popülasyonları kaldı ama Ege Denizinde ciddi anlamda bir yok oluşta. Bunun ciddi sebebi Haplosporidium pinnae parazit ama bununla birlikte pinaların yaşadığı ortam ve Pinaların içinde bulunduğu posidonya ocenica denilen çiçekli bitkiler ya da alg toplulukları, çok derin olmayan sıfırdan 60 metreye kadar olan bölüm sıkıntılı bir bölüm. Ülkemizde aşırı avcılık, gezi tekneleri ya da yatların çapalaması ve ek olarak ülkemizin kıyılarında ve denizlerinde bazı noktalarında kirlilik nedeniyle büyük sıkıntılarla karşı karşıya kalıyor bu canlılar. Sadece pinalar değil diğer canlılar da tehlike altında. Bunları koruyabilmek için hızlıca önlem almaya başlamamız gerekiyor. Bir de küresel ısınmaya bağlı olarak istilacı türlerin ülkemiz sularına, mavi vatana girişi söz konusu. Bunlarla mücadele edebilmek için çok ta geç kalınmış sayılmaz ama hızlıca aktive olmamız gerekiyor. Yönetim planlaması gerekiyor. Balıkçılık, deniz taşımacılığını iyi bir şekilde yönetip, sürdürebilir şekilde yönetip gelecek nesillere bırakmamız gerekiyor. “ dedi.
