Nilgün KAYA
Sarımsak taşından kapı ve pencere söveleri, kemerli kapıları, cumbaları ile dikkat çeken, geleneksel ve özel mimarisi ile ilçeye değer katan Ayvalık Evlerinin korunması için bir dernek kuruldu. Yıllarını mimariye vermiş Güzin Kutlu ve Semra Emek tarafından kurulan dernek, 18 ve 19. Yüzyıl yaşantısını günümüze aktaran evlerin ‘tarihi erozyona’ uğramasının önüne geçmek için çalışacak.
37 yıllık mimar Güzin Kutlu ile Kültür Bakanlığı İzmir Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü’nden emekli Restoratör Mimar Semra Emek tarafından kurulan Ayvalık Tarihi Evleri Koruma Derneği’nin başvurusu Şubat ayı başında onaylandı.
“TARİHİ BİNALAR, BİLİNÇSİZCE YIKILIYOR YA DA BİLİNÇSİZCE RESTORE EDİLİYOR”
Aslen İzmirli olan, 10 sene önce Assos’a taşınan tarihi ev restorasyonu yapan ve proje için geldiği Ayvalık’ı ‘Muhteşem bir yer ‘ olarak niteleyen Mimar Güzin Kutlu, “Ayvalık’ta UNESCO Dünya Mirası Çalıştayına katıldım. Ayvalık aşkı daha da büyüdü. Sema okuldan sınıf arkadaşım. Mesleğimizde birikimimizi topluma nasıl aktarırız diye düşünerek Ayvalık Tarihi Evleri Koruma Derneği’ni kurduk. Maddi menfaatlerden uzak. Çünkü Ayvalık’ta birçok tarihi bina ya bilinçsizce yıkılıp yerine apartman yapılıyor ya da bilinçsizce restore ediliyor. Bir suçlama olarak alınmasın. Bu spesifik ve çok özel bir konu. Beyinde bir tümör varsa bir cerraha gidersiniz ama sağlık ocağındaki pratisyen hekime gitmezsiniz. Dolayısıyla bu işin uzmanları olmadığı için yanlışlıklar oluyor. Baştan itibaren, proje denetiminden inşaat denetimine kadar konu dikkatle ele alınmalı. Belediyede eskiden KUDEP varmış şimdi yok. Bursa Anıtlar Kurulu uzaktı, doğal olarak buraya yeterince ilgi gösteremedi. Bu çok özel bir konu, halkın ya da birçok mimarın bileceği bir konu değil. Deformasyon olması doğal. Kimsenin bilmediği, el atmadığı konuda herkes kendi kafasına göre hareket ediyor ve Ayvalık bundan fena halde nasibini alıyor. Tarihi erozyon ne yazık ki tüm şehirlerde var. Ayvalık yine de oldukça iyi durumda. Biz de bilgilerimizi paylaşmak istiyoruz. Bize danışsınlar, tescili koruma nasıl yapılır hibe ucu kredi nasıl alınır? Mevzuat konularında özellikle proje nasıl hazırlanır, nasıl onay alınır gibi bilgi verebiliriz. Herhangi bir bedel istemiyoruz” dedi. Güzin Kutlu, sadece tarihi evleri değil tarihi dokusu v doğal güzelliğini korumak için de söz sahibi olmaya çalışacaklarını söyledi.
“YOL GÖSTERMEK İSTİYORUZ”
Yapıların detayları yeterince bilinmediği için uygulama projelerinde çok yanlışlık yapıldığına dikkat çeken dernek başkanı Semra Emek “Koruma amaçlı imar planı olunca projelerin hepsi gitmiyor kurula. Sadece tescilli, cephesinde tescilli bina olan veya tescilli binaya bitişik olan binaların projeleri gidiyor. Koruma amaçlı plan içindeki diğer binalar belediyeden ruhsat alıyor. İşte zaten dokuyu bozan binalar onlar” dedi. Ayvalık’ta Taksiyarhis Anıt Müzenin projelerini de hazırlayan Emek, “İlk olarak tespit çalışması yapacağız. Sonra dernek olarak tarama yaptırabiliriz, mevcut durumun belgelenmesi açısından. Belediye ile işbirliği yaparak çalışmak istiyoruz. UNESCO hazırlık sürecinde hem de belediyenin eski eserleri konusunda danışmanlık yapmak istiyoruz. Ayvalık çok güzel bir kent ve çok güzel korunmuş bir kent. Türkiye’de bu kadar güzel korunmuş bir kent bulamazsınız. Çok güzel yapılar var, çok şanslı bir kent. Ancak hem binalar harap durumda hem de restorasyon uygulamalarında hatalar görüyoruz. Yol göstermek istiyoruz” dedi.
